Zaman zaman yaşadığınız bir olayı kafanızda yeniden canlandırmış ve neredeyse o ana geri gittiğinizi hissetmişsinizdir. Travmaya sebep olan bir olayı veya sizi çok mutlu eden bir hediye aldığınız anı kafanızda tekrar canlandırdığınızda bir nevi zihninizde zaman yolculuğu yapmış olursunuz. Yapılan yeni bir araştırma, bu süreçte beyinde neler gerçekleştiğini gözler önüne seriyor.
Zaman zaman geçmişte yaşadıklarımızı düşünür ve kafamızda yorumlarız. Bu sayede gerçekleştirdiğimiz eylemlerin ortaya çıkardığı sonuçları gözden geçirir, gelecekte o eylemleri gerçekleştirdiğimizde ortaya çıkacak muhtemel sonuçlar hakkında fikir sahibi oluruz. Bu da kişinin geçmişten ders alıp geleceği ona göre kurmasını konu alan sözlerin çıkış noktası olarak karşımıza çıkar.
Ortaya koyulan yeni bir araştırma, zihnimizde geçmişe gitme sürecimizde beyinde neler gerçekleştirdiğini açığa çıkarıyor. Yapılan araştırmaya göre beynin hipokampus bölümü, olayları zaman sırasına göre hatırlamada kilit bir rol oynuyor. İşte araştırmanın öne çıkan detayları:
Her şey beyinde gerçekleşiyor:
Sinirbilimci Leila Reddy önderliğinde çalışmalarını yürüten araştırmacılar, belli bir zaman diliminin beyinde nasıl kodlandığını bulmayı amaçlıyordu. Reddy, başta yaptıkları çalışmalarda beynin hafıza merkezi olarak bildiğimiz hipokampusun kilit bir rol oynadığını gördüklerini belirtiyor.
Hipokampus, belli olayları kronolojik sıraya göre hatırlamada bu denli önemli olduğundan, hasar aldığında hafıza konusunda sorunlar yaşanıyor. Yapılan deneylerde 2 aşamalı, uygulama temelli görevler kullanıldı. Bu uygulamalar sırasında beyin aktivitesinin izlenebilmesi gerektiğinden Reddy’nin takımı, sağlık sebebiyle implant kullanan epilepsi hastalarını çalışmaya davet etti.
İlk aşamada araştırmacılar, hastaların dokuzuna; çiçek, kuş ve Obama gibi farklı şeyler içeren birkaç fotoğraf gösterdi. Fotoğraflar aynı sırayla tekrar gösterilirken hastalara bir sonraki fotoğraf soruldu ve bu sırada beyin aktiviteleri incelendi. Bu sayede belirli zamanlarda beyindeki zaman hücrelerinin özel olarak yoğun çalıştığı ortaya çıktı.
İkinci aşamada ise 6 hasta bulunuyor. Bu hastalara da aynı şekilde fotoğraflar gösterildi ve ilkinden farklı olarak, bir sonraki fotoğrafı beklemeleri gerekeceğini önceden öğrendiler. Bu sefer fotoğraflar gösterildi ve zaman zaman 10 saniyelik aralar verildi. Bu aralarda beyin aktiviteleri izlenen hastaların da etrafta tetikleyici herhangi bir dış etken olmamasına rağmen, zaman hücrelerinin ilkinde olduğu gibi tam kapasite çalıştığı görüldü.
Bunlara ek olarak Reddy, nöronların tamamına bakıldığında hastanın hangi zaman aralığında olduğunun anlaşılabildiğini söyledi.
Farklı zaman hücrelerinin uzun ya da kısa anıları tutup tutmuyor olması veya zaman hücrelerinin farklı durumlara uyum sağlayıp sağlayamaması gibi sorular varlığını sürdürüyor olsa da araştırmacılar bir sonraki hedeflerinin bu sorulara çözüm bulmak olduğunu belirtiyor. Araştırmanın tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Kaynak:https://www.vice.com/en/article/7kvwm9/scientists-discover-time-cells-in-the-brain-that-enable-mental-time-travel.
