Çocuklarda dışkılama ile ilgili sorunlar bazen çok ciddi sıkıntılara neden olabilmektedir. Bu sorunlardan en önemlileri de kabızlık, dışkı kaçırma (enkoprezis) ve kilot kirlenmesi (soiling)’dir. Bazen bu sorunlar öylesine büyüktür ki, karşıdaki hekim bile zaman zaman çaresizlik içinde kalıp, acaba başka ne yapabilirim diye düşünmek zorunda kalabilir.
Kabızlık bir tanıdan ziyade belirtidir
“Kabızlık, çocuklarda bir tanıdan ziyade bir belirtidir” diyen Doç. Dr. Salih Somuncu, “Kabızlık çocuklarda mutlaka önemsenmelidir. Çocuklarda uzun süre görülen kabızlık bir tanıdan ziyade hastalık belirtisidir. Nedenleri arasında; normal dışkılama (defekasyon) evrelerinin bir veya birkaçında oluşan aksaklıklar, ince barsağın uç kısımlarını ve kalın barsağı ilgilendiren bir barsak hareketi (motilite) bozukluğu dışkının içeriğinden ve kendisinden kaynaklanan anormallikler başta gelmektedir. Kabızlık tanısının konulması içinde bazı kriterler mutlaka gerekmektedir. Bunlarda; çocuğun haftada üçten daha az sayıda dışkılaması, çocuğun her 4 dışkılamadan birinde ağrı çekmesi veya aşırı miktarda ıkınması, her 4 dışkılamadan birinde dışkının sert ve parça parça şeklinde olması, kilot kirlenmesi ile (soiling) birlikte olsun olmasın rektumda sürekli dışkının bulunmasıdır” diye konuştu.
Ek gıdalara geçişte de kabızlık ortaya çıkabilir
Bebeklik döneminde ortaya çıkan bir kabızlığın çoğu zaman anne sütünden ek gıdalara geçişte ortaya çıkmakta olduğunu belirten Doç. Dr. Salih Somuncu, “Bu önemli bir kabızlık nedenidir. Bu dönemde eşlik edebilecek bir anal çatlak (fissür), olayı daha da kısır döngüye sokabilecektir. Dışkı içeriğindeki anormallikler de kabızlığa neden olmaktadır. Beslenme yetersizliği, aşırı inek sütü içimi, mamaların yeterince sulandırılmaması da önemli nedenlerdir” dedi.
“Yüzde 95’nde beslenme bozukluğu vardır”
Somuncu, “Sebebi tam olarak izah edilemeyen kabızlıkların yüzde 95’nde yanlış beslenme, tuvalet alışkanlığı, barsak hareketlerinin yavaşlığı, barsağın hareket sistemini kontrol eden sinirlere ait hastalıklar, iç sfinkterin kasılı oluşu, ağrılı defekasyon ve psikolojik faktörlerdir. Özellikle psikolojik bazı etkenlerin ve tuvalet terbiyesinin önemli olduğu bu konuda düşünülmektedir” diye konuştu.
Kabızlıkta nedenin ortaya çıkarılması için kullanılan tanı yöntemleri
Hastanın hikayesinin çok iyi alınıp, kabızlık ve eşlik eden sorunların saptanması, başlangıç zamanı, kabızlığın irdelenmesi
Fizik muayene: Dikkatlice yapılan karın muayenesi, anal-rektal muayene, genital muayene ve nörolojik muayene ile birçok bulgu elde edilebilir.
Laboratuvar çalışmaları: Düz karın grafisi, kalın barsak grafisi, anal kanalın ultrasonografik olarak incelenmesi (endosonografi), dışkılamanın grafi olarak değerlendirilmesi (sinedafakografi), anorektal basınç çalışmaları (manometri), biopsi bu yöntemlerden en sık kullanılanlardır.
Kabızlıkta Tedavi
Kronik kabızlığın tedavisinde öncelikle nedenin ortaya çıkarılması ve nedene yönelik tedavi uygulanması gereklidir. Mevcut bir anatomik bozukluk cerrahi olarak düzeltilmelidir. Kabızlığa neden olabilecek dahili bir hastalık varsa tedavi edilmelidir.
Kronik kabızlığın nedenleri
Sebebi belli olamayan (idyopatik)
Anatomik patolojilere bağlı olarak: Anal fissür, öne yerleşimli anüs, anal atrezi (anüs yokluğu) veya anal stenoz (anüs darlığı), genişlemiş kalın barsak sendromu.
Sinir sistemi ile ilgili (nörojenik) nedenler: Doğumsal omurilik hastalıkları (spina bifida ve meningomyelosel gibi), omurilik tümörleri, beyin felci (serebral palsi), mental gerilik, Hirschsprung hastalığı, barsak sisiteminin sinirsel gelişim hastalıkları .
Hormonal ve metabolik hastalıklar: Tiroid bezinin az veya fazla çalışması (hipo-hipertirodizm), bazı böbrek hastalıkları, kanda kalsiyum veya potasyum seviyesinin düşük oluşu.
İlaçlara bağlı: Anetezik ajanlar, epilepsi ilaçları, antidepresan ilaçlar vb.
Sistemik hastalılar:Şeker hastalığı (diabetes mellitus), scleroderma.
Kaynak: https://www.medicalpark.com.tr/cocuklarda-kabizlik/hg-158
