Yapay Güneş KSTAR, 20 Saniye Boyunca 100 Milyon Santigrat Derece Çalışarak Dünya Rekoru Kırdı
Güney Kore, uzun süredir üzerinde çalıştığı KSTAR adlı nükleer füzyonun dünya rekoru kırdığını açıkladı. Yapılan deneyler sonucunda yapay güneş yerine geçebilecek KSTAR, 100 milyon santigrat derecenin üzerinde 20 saniye çalışmayı başarabildi.
Dünyada sınırsız ve temiz enerji kaynağı olmasını sağlayabilecek nükleer füzyon üzerindeki çalışmalar hızla devam ediyor. Dünyanın dört bir yanından bilim insanları ve mühendisler, nükleer füzyon, yani yapay güneş üretebilmek için canla başla çalışıyor. Üretmesi son derece güç olan bu teknoloji hakkında Güney Kore’den sevindirici bir haber geldi.
Güney Koreli bilim insanlarının çok uzun yıllardır üzerinde çalıştıkları KSTAR adlı nükleer füzyonu, 100 milyon santigrat derecenin üzerinde 20 saniyeden fazla çalışmayı başarabilen ilk füzyon oldu. Araştırma ve deneyler başarılı olmaya devam ederse KSTAR, güneşte meydana gelen füzyon reaksiyonlarını taklit edip dünyaya büyük bir enerji sunabilen ilk nükleer füzyon olacak.
Yapay güneş üretilirse, dünyada sınırsız bir enerji kaynağı olacak
Güneşte bulunan güçlü yerçekimi sayesinde hidrojen atomları yüksek bir ısıda kaynar ve bu kaynamanın sonucunda hidrojen ve helyum arasında bir reaksiyon yaşanır. Bu reaksiyon sayesinde güneş, müthiş ölçüde bir enerji ve ısı yaymaya başlar.
Bilim insanları, güneşin yaratmış olduğu bu enerjinin aynısını dünyada da gerçekleştirmeye çalışıyor. Güney Kore Füzyon Enerjisi Enstitüsü, ABD Columbia Üniversitesi ve Seul Ulusal Üniversitesi, ortak bir projede plazmadan oluşturdukları nükleer füzyon üzerindeki çalışmalarına uzun süredir devam ediyordu.
KSTAR (Korean Superconducting Tokamak Advanced Research) adını verdikleri bu nükleer füzyonun içerisinde, iyonların ve elektronları birbirinden ayırıp bir plazma oluşturmasını sağlayan hidrojen izotopları bulunuyor. KSTAR projesinde amaç, oluşturulan plazmanın çok yüksek sıcaklıklarda bile aktif kalmasını sağlamak.
Bugüne kadar yapılmış hiçbir füzyon bu başarıyı yakalayamadı
2018 yılında gerçekleştirilen deneylerde KSTAR, 100 milyon santigrat derece üzerinde sadece 1,5 saniye çalışabilmişti. Bilim insanları, bu süreyi 2019 yılında 8 saniyeye, 2020 yılında ise 20 saniyeye çıkararak dünya rekoru kırmış oldu. Bugüne kadar yapılan hiç bir nükleer füzyon, 10 saniyeden fazla çalışma süresine ulaşamadı.
Bu süreyi aşabilmek için plazma işletim modlarından birisi olan Dahili Taşıma Bariyeri (ITB) sistemini geliştirmek zorunda kaldıklarını dile getiren KSTAR Araştırma Merkezi Direktörü Si-Woo Yoon, şu sözleri dile getirdi; “Isı dayanıklılığı için gerekli teknolojiler, KSTAR’ın amacına ulaşması için en çok ihtiyaç duyulan şeylerden birisidir. Geliştirmiş olduğumuz bu teknoloji sayesinde 100 milyon santigrat derecede ısınan plazmalar, 20 saniye boyunca kesintisiz bir şekilde çalışabildi. KSTAR araştırmacıları, ITB modlarının yarattığı sorunların üstesinden gelerek, hedefimize bir adım daha yakınlaşmamızı sağladı.”
KSTAR projesinde görev alan araştırmacılar, bu rekor da dahil olmak üzere 2020 yılında gerçekleştirdikleri tüm deney ve araştırmaları 2021 yılında düzenlenecek Füzyon Enerjisi Konferansı’nda paylaşacak. KSTAR’ın yeni hedefi, füzyonu 100 milyon santigrat derecenin üzerinde bir iyon sıcaklığında 300 saniye kesintisiz çalıştırmak olacak.
