Bir köpekte var olan klasik bir vücut yapısını ve yüz hatlarını taşıyan köpeklere göre, çok daha fazla sağlık sorunu yaşamaya elverişli olan “buruşuk yüzlü ve kısa burunlu” olarak ifade edilen bu ırklar, bizlere oldukça sevimli ve ilgi çekici geliyor.
Aslında Pug ve Bulldog benzeri bu buruşuk suratlı ırklar biz hiç farkında olmasakta, doğumlarından ölümlerine kadar sahip oldukları birtakım kalıtsal rahatsızlıklar sebebiyle sürekli olarak acı çekiyor. Onları sahiplenip, üremelerine teşvik etmek ise bu canlar için yapılan en büyük kötülüklerin başında geliyor.
Peki ağız, burun ve yüz şekilleriyle alışılmışın dışına çıkan bu köpekler ne gibi sağlık problemleriyle karşı karşıya kalıyor?
Veterinerlerin kısa burunlu ve buruşuk yüzlü köpekleri tanımlamak için kullandıkları bilimsel bir terim olan “brakisefalik”, “kısa” ve “kafa” anlamına gelen iki Yunanca kelimeden gelir.
Brakisefalik ifadesi, ağzı düzleşmiş veya içe doğru ezilmiş gibi görünen köpekler için kullanılır. Alt çeneleri orantısız bir şekilde üst çenelerinden daha uzundur ve bu köpeklerin alt çeneleri dışarı çıkmış gibi görünebilir.
Popüler buruşuk yüzlü ırklar arasında Fransız ve İngiliz bulldoglar, Boston Teriyerler, Puglar, Cavalier King Charles Spanieller, Shih Tzular ve Boxer cinsi köpekler bulunmakta.
Buruşuk yüzlü ve kısık burunlu bu köpeklerde görülen en yaygın rahatsızlık “hava yolu sendromu”.
Bir diğer adıyla Brakisefalik sendrom, köpeklerde solunum güçlüğü yaratan bir problem. Bu rahatsızlığın perde arkasında ise birkaç neden yatıyor.
Bu ırkların kafataslarında, uzun burunlarını koruyan köpeklere oranla çok daha fazla kısa burun kemikleri bulunmakta.
Bu sebeple, bu alanların etrafında nispeten daha fazla deri ve yumuşak doku bulunur. Bu da doku daha küçük bir alana sıkıştıkça, hava yolunun daralmasına veya kısmen tıkanmasına neden olur.
Brakisefal köpek cinslerinin nefes boruları da bir hayli problemli.
Bu ırkların nefes boruları yaşam süreleri içinde genellikle deforme olur ve daralır. Bu nedenle aldıkları her nefes daha az oksijen alımına sebebiyet verir.
Buruşuk yüzlü ve kısık burunlu köpekler terleyemez ve bunun yerine sıcaklıklarını büyük ölçüde nefes nefese tutarak düzenler.
Daha uzun ağızlı köpekler, dilin geniş yüzey alanı üzerinden havayı çekerek kendilerini hızla soğuturlar fakat bu cinsler, bu eylemi verimli bir şekilde gerçekleştiremez. Bu doğrultuda brakisefal köpek cinslerinin aşırı ısınma olasılığı daha yüksektir.
Hatta bazı yaşlı köpekler, fazla kilo ve oldukça sıcak havaya maruz kaldıkları takdirde ölümle burun buruna bile gelebilir.
Bu cinsler, kısaltılmış ve daralmış hava yollarına sahip olduğu için kalp problemleri yaşayabilir.
Solunum güçlüğü yaşayan buruşuk yüzlü ve kısa burunlu köpekler, sürekli olarak kan dolaşımındaki oksijen eksikliği ile başa çıkar. Bu durum, köpeğin kalbini zorlar ve onları kalp rahatsızlıklarına karşı daha duyarlı bir hale getirir.
Bu ırklar, diğer köpeklere oranla aynı diş sayısına sahip olmalarına rağmen çeşitli diş problemleriyle de karşı karşıya kalabilir.
Brakisefal köpekler, dişlerini çok daha küçük bir alana sığdırmak zorunda kaldıklarından, dişleri üst üste gelebilir. Bu durum, çürük ve diş eti rahatsızlığı ihtimalini arttırır.
Buruşuk yüzlü ve kısa burunlu cinslerin sahip olduğu kafa şekli, genellikle gözlerinin etrafında derin deri kıvrımları ve kulak kanalları olduğu anlamına gelir.
Bu alanlar oldukça yetersiz havalandırılır ve cilt ve kulak problemlerine davetiye çıkarabilir. Bu durum, maya enfeksiyonlarını teşvik edilmesine neden olur ve köpeği çok ağrılı bir süreç bekler.
Belirgin bir göz yapısına sahip olan kısık burunlu cinsler, göz rahatsızlıklarına karşı savunmasızdır.
Gözyaşı filmi düzgün bir biçimde yayılmayan bu köpekler, göz yaralanmalarına karşı çok dayanıksız olur. Meydana gelen göz problemleri tedavi edilmediği takdirde, göz kaybına neden olacak ülserler geliştirebilir.
İngiliz ve Fransız bulldoglar, yavruları doğmaya hazır olduklarında çoğunlukla sezaryene ihtiyaç duyar çünkü yavruların büyük kafaları ile annelerinin doğum kanalı arasında bir uyuşmazlık mevcut.
Bu iki cins %80 oranında doğum esnasında bir yardıma ihtiyaç duyarken, bazı bulldoglar doğumlarını doğal olarak da gerçekleştirebilir. Bir müdahale gerektiren doğumlar esnasında eğer bu destek sağlanmazsa, bu bulldog anneler doğum sırasında acı çekerek ölebilir ve yavrularının hayatta kalması da pek mümkün olmaz.
Brakisefal ırklar, genellikle sıkıştırılmış kafatası şeklinden dolayı nörolojik (beyin) problemlerden muzdarip olabilir.
Omurilikte boşlukların veya kistlerin oluşturduğu ağrılı durumlar çok yaygın bir şekilde görülebilirken, bu rahatsızlık en çok Cavalier King Charler Spanieller’de rastlanır.
Ezilmiş gibi görünen bir yüz yapısına sahip köpekler, diğer köpeklerle iletişim kurmak için de mücadele edebilir.
Bu cinslerin yüz yapıları oldukça farklı olduğundan, diğer köpeklere bu görünüm tuhaf gelebilir ve bu farklılık, aralarında iletişim problemi doğurabilir.
- Kaynaklar: Blue Cross, Salon, Sci Tech Daily, BBC News
